 | Yvette Veyret, Séverin Husson Gezegenimiz Dünya çev. İsmail Yerguz Remzi Kitabevi, 2012, büyük boy, 173 s. |
Okulların tatile girdiği şu günlerde, burada, çocuklara yönelik kitaplara biraz daha ağırlık verebiliriz sanırım. Ne de olsa ödevlerin, sınavların sona erdiği bir dönemde, çocukların “istedikleri” kitaplarla haşır neşir olmaları için bol bol vakit var!
Gezegenimiz Dünya –adından da anlaşılacağı gibi– üzerinde yaşadığımız gezegen hakkında temel bilgileri içeren bir çalışma; dolayısıyla ilk bakışta ödevlere yönelik bir kaynak ya da ilgili dersler için yardımcı bir kitap olarak görülebilir. Ancak görsel malzeme zenginliğiyle, tasarımıyla albenisinin artırılmış olması ve çocukların tatil döneminde okudukları, bir başka deyişle bir zorunluluk nedeniyle okumadıkları takdirde Dünya’ya ilişkin “hassasiyetlerini” artıracak bir kitap olarak yararlanılabilir. Altı ana bölüme ayrılmış kitapta, bu doğrultuda özellikle “Dünya’nın Kaynakları” başlıklı bölümün altı çizilebilir. Kitabı hazırlayanların da belli bir hassasiyeti gözettikleri anlaşılıyor zaten. “Dünya’nın Kaynakları” bölümünde örneğin “Su olmayınca…” kısmı şu cümlelerle açılıyor: “Dünya’da herkesin ihtiyacını karşılamaya yetecek kadar su vardır ama paylaşım eşit değildir. Bazı bölgelerde su zor bulunur, bazı yerlerde ise hiç tükenmeyecek bir kaynakmış gibi kullanılır.” Aynı şekilde “Yeşil gezegen” kısmında da şu cümleler ön plana çıkarılmış: “Ormanlar gezegenimizde karaların yaklaşık üçte birini kaplar. Bu değerli alanlarda sayısız canlı türü yaşar. Avrupa’da yüzölçümü olarak genişleyen orman alanları, diğer bazı ülkelerde acımasızca tahrip edilmektedir.”
 | Hubert Reeves Meraklısına Evren: Öğrenmenin Yaşı Yok 2 çev. Siren İdemen YKY, 2012, 112 s. |
“Gezegenimiz Dünya”nın dışında, daha geniş kapsamlı soruların cevapları ise Hubert Reeves’in Meraklısına Evren isimli kitabında. Doğan Kardeş Kitaplığı’ndan çıkan kitabın, her yaştan meraklılara hitap ettiği belirtiliyor.
1932 doğumlu Kanadalı ünlü astrofizikçi Hubert Reeves’in, kimi yaz akşamları torunlarından biriyle yaptıkları konuşmalardan doğmuş bir kitap Meraklısına Evren: “Şezlonglarımıza rahatça uzanıp gökyüzündeki yıldızları seyre dalarak sohbet ederdik. Kitabı yazdığım süre boyunca, bir yıldız kayması görebilmek için beklerken beni soru yağmuruna tutan çocuklarımla geçirdiğim ağustos akşamlarını yeniden yaşadığımı hissettim. Gökkubbeyi seyrederek düşüncelere dalmak ve yıldızlar arasındaki varlığımızı hissetmek hemen hemen herkeste içinde yaşadığımız bu gizemli Evren hakkında daha fazlasını öğrenme arzusu uyandırır. Burada sohbetimizin konusu bilim, ama o da şiiri dışlamıyor ki.” Hubert Reeves’in de belittiği gibi şiirin de dışlanmadığı bu akşam sohbetlerinin konularından bazıları şöyle: “Yıldızlar Neden Oluşuyor?”, “Güneş Neyle Isınıyor?”, “Evren Kaç Yaşında?”, “Kara Delik Nedir?”…
Meraklısına Evren, aynı zamanda Yapı Kredi Yayınları’nın “Öğrenmenin Yaşı Yok” isimli dizisinin de ikinci kitabı. 2010 yılında yayımlanan ilk kitap, Pascal Picq'in Meraklısına Darwin adlı çalışmasıydı.
 | Amir D. Aczel Uranyum Savaşları: Nükleer Çağı Başlatan Bilimsel Rekabet çev. Barış Gönülşen Alfa Yayınları, 2012, 272 s. |
Nükleer silahların yıkıcı gücünün bizlere savaş sonrasının mirası olduğunu söylüyor Amir D. Aczel: “Savaştan önce nükleer süreçler araştırmacıların gecelerini gündüzlerine katarak çözmeye uğraştıkları bir gizem, bir bilimsel mucize niteliği taşımaktaydı. Uranyum Savaşları kitabı, atom bombası yapma bilgisini bizim ellerimize teslim eden bu bilim insanlarının yaşam va çalışmalarını aktarmakta, onların sonuç üzerindeki sorumluluk paylarını değerlendirmekte ve zaferleri kadar, bombanın zaten teslim olmak üzere olan Japonya’daki binlerce sivile karşı kullanılmasını engellemedeki başarısızlıklarını da inceleme konusu yapmaktadır. Aynı zamanda bir ülkenin liderliği ile bilim dünyası arasındaki etkileşim de mercek altına alınmaktadır.” Bir başka deyişle Uranyum Savaşları –uranyum üzerinden ilerleyen– bir bilim tarihi kitabı olduğu kadar, politik sorunları da irdeleyen bir çalışma. Üstelik Marie Curie ve Lise Meitner gibi nükleer fiziği geliştiren kadın fizikçilerin yüzyıl başındaki erkek egemen toplumda yaşadıkları sıkıntılar da ele alınmış.
 | Kaushik Sunder Rajan Biyokapital: Genom-Sonrası Hayatın Kuruluşu çev. Ayşe Deniz Temiz Metis Yayınları, 2012, 368 s. |
Biyoteknoloji ile ekonomiyi bir araya getiren, daha doğrusu bu iki alanın birbirlerinden pek de ayrı düşünülmemesi gerektiğinin altını çizen bir çalışma Biyokapital. Günümüz biyo-teknolojilerinin, en başta da genom araştırmalarının ortaya çıktıkları ekonomik pazarlar dikkate alınmadan anlaşılamayacağını savunuyor. Ve bunu yaparken de yazar Kaushik Sunder Rajan, hem Amerika ve Hindistan'daki saha araştırmalarını kullanmış (yeni kurulan şirketler ve laboratuvarlar özelinde) hem de konunun diğer aktörlerini işin içine katmış; biliminsanları, girişimciler, risk sermayedarları ve ülke politikalarını belirleyen kişiler gibi… Kısaca şöyle söyleyebiliriz: Biyokapital hem yaşam bilimlerine ilgi duyanları hem de siyasal iktisatla ilgilenenleri, bu iki alanın birbirini nasıl ürettiği üzerine düşünmeye davet ediyor.
